Tijdens een van onze missies merkten we op dat een kindje op neonatologie geen gewichtstoename kende. Ondanks het feit dat er voldoende vaak borstvoeding aangeboden werd. Op korte tijd werd duidelijk dat de moeder van het kind danig ondervoed was en onvoldoende voedingsstoffen had om door te geven aan het kind. Verder onderzoek toonde aan dat bijna de helft van de kinderen in Murunda chronisch ondervoed is. Om de levenskwaliteit van moeder en kind duurzaam te verbeteren diende wij verder te kijken dan de gezondheidszorg alleen. Zo is in 2017 ons ambitieuze voedselproject geboren met als doel de ondervoeding aan te pakken.
Sinds de start van het project hebben we al stevig uitgebreid. Laat ons u meenemen doorheen onze geschiedenis.
Vanaf het begin is er een aangelegde moestuin met stal vlakbij het ziekenhuis. De oogst van de moestuinen wordt gebruikt om behoeftige moeders en kinderen van eten te voorzien. De opbrengsten van de stal gaan integraal naar het ziekenhuis en ons sociaal fonds, de mest wordt gebruikt in de moestuin.
Het sociale fonds in het ziekenhuis beoordeelt of mensen in aanmerking komen om tijdens hun hospitalisatie te profiteren van het voedselproject. Dit houdt in dat zij op verschillende dagen voedselpakketten krijgen zodat ze eten kunnen voorzien voor de gehospitaliseerde zieken. Daarnaast voorziet het sociaal fonds ook poedermelk in het ziekenhuis.

Naast onze bezigheid in het ziekenhuis zijn wij ook actief in 17 dorpen rond Murunda. In deze dorpen zijn mamams Lumières actief. Dit zijn lokale moeders die opgeleid zijn om in hun gemeenschap borstvoeding en evenwichtige voeding te promoten. Aan de hand van kookworkshops leren ze hun toegewezen gezinnen gevarieerd koken met lokale producten uit de tuin. Eén keer per twee maanden volgt er zo een workshop en kan men kennis en ervaringen delen.
Deze mamams Lumières hebben elk 15 gezinnen waarvan minstens 1 van de kinderen jonger is dan 5 jaar. In totaal profiteren dus 255 gezinnen van dit project!
Tijdens de kookworkshop wordt ook een meetmoment voorzien voor de kinderen. Dan wordt het gewicht, de lengte en de schedelomtrek gecontroleerd. Op deze manier kunnen we aan de hand van percentielcurves hun groei volgen. Zo kan er ingegrepen worden mocht een kind niet mee-evolueren zoals het hoort.
In deze dorpen worden ook tuintjes aangelegd en dieren ter beschikking gesteld. De dieren worden dankzij ‘kuziturirana’ verdeeld. Dit houdt in dat het eerste geboren kalfje bijvoorbeeld naar een ander gezin gaat. Zo wordt binnen aanzienlijke tijd elk gezin bevoorraad van de nodige dieren. Deze dieren zorgen ook voor bepaalde opbrengsten, zo kunnen de gezinnen bijvoorbeeld eitjes verkopen.
De plaatselijke tuintjes staan onder het mede beheer van onze agronoom Jérome. Hij leert de plaatselijke gezinnen de nodige technieken aan om in het heuvelrijke landschap de tuinen goed te onderhouden. De tuinen geven de mensen de kans om voor 80% zelfvoorzienend te zijn.

We proberen elke missie hier ook steeds de nodige aandacht aan te besteden en tijd vrij te maken om onze Mamams Lumières te bedanken. Zij spelen immers een grote rol in dit verhaal. Wij plannen om ons project nog verder uit te bouwen en nog meer gezinnen te ondersteunen. Op die manier kunnen we duurzaam bijdragen om de levenskwaliteit in en rond Murunda te verbeteren. Naast onze reeds benoemde agronoom Jérome, staat ook onze coördinator Felicien in voor een vlotte werking ter plaatse.

We hebben uw steun broodnodig…

Omdat elke vrouw tijdens haar zwangerschap en bevalling recht heeft op de best mogelijke (para)medische begeleiding

Omdat elk kind van in de baarmoeder recht heeft op de best mogelijke zorgen;

Omdat Ingobyi vroedvrouwen en dokters in Rwanda noodzakelijke aanvullende opleiding en vorming geeft zodat ze deze ‘best mogelijke’ begeleiding en zorgen kunnen doorgeven;

Omdat Ingobyi het (para)medisch materiaal helpt voorzien dat de Rwandese vroedvrouwen en dokters nodig hebben om die ‘best mogelijke’ zorgen te verlenen.

Ingobyi levert – samen met de Rwandese overheid en Artsen Zonder Vakantie – op die manier een betekenisvolle bijdrage aan de realisatie van de millenniumdoelstellingen nr 4 en 5: een belangrijke vermindering van de sterfte van zwangere vrouwen en moeders in het kraambed, en van de sterfte van kinderen tot 5 jaar.’

Voor meer informatie, bekijk zeker ons promotiefilmpje:

In 2000 zette Ivo Corthouts, kinderarts, voor het eerst sedert 1983 weer voet op Rwandese bodem. Samen met zijn jeugdvriend Jean-Baptiste Bugingo, priester van het bisdom Nyundo-Kibuye (west-Rwanda) bezocht hij er ‘rescapés ‘ van de grote genocide van 1994. Rwanda, het prachtige ‘land van duizend heuvels’, kampte op dat ogenblik met minstens tienduizend problemen.

Terug in België vond Ivo het Buggenhoutse Gregoriuskoor – waarvan hij op dat ogenblik dirigent was- bereid een benefietconcert te organiseren. Dat werd eind 2002 met de medewerking van alle 7 koren uit Buggenhout een groot succes. Levensnoodzakelijk (para)medisch materiaal werd aangekocht voor het zwaar geteisterde gezondheidscentrum van Nyundo en daar samen met dr Marc Durinck – de toenmalige voorzitter van het koor – in 2003 persoonlijk afgeleverd en geïnstalleerd.
De noden in Rwanda bleken ook voor het koorbestuur evenwel ondraaglijk hoog en het ontpopte zich tot een informele actiegroep die kort nadien de naam ‘Ingobyi’ zou aannemen.

INGOBYI, een Rwandees woord, verwijst o.a. naar de berrie waarop in de brousse zieken door 4 dragers naar de dichtstbijzijnde hulppost worden gedragen.
Het woord staat symbool voor de missie van de organisatie waarbij sterke schouders de zwakke willen dragen tot die (opnieuw) op eigen benen kan staan.
Vriendschap en wederzijds respect is de basis van ons engagement en de ondersteuning die we bieden is structureel.
Een duurzame verbetering van de levenskwaliteit van en de gezondheidszorg voor MOEDER EN KIND in Rwanda is onze doelstelling.

Sedertdien volgde de ene actie na de andere en werd Nyundo door Ivo & Co op regelmatige basis bezocht.

PERMANENTE VORMING

Al gauw bleek dat materiaal voorzien niet volstond om de toestand ter plaatse duurzaam te verbeteren. Ook opleiding bleek noodzakelijk. En waarom dan geen opleiding voor àlle 16 gezondheidscentra samen met het enige ziekenhuis (Murunda) onder de koepel van Caritas Nyundo ?

Beperkte eigen middelen en expertise deden Ingobyi in 2007 hiervoor toenadering zoeken tot Artsen Zonder Vakantie.
Na een gezamenlijke prospectiemissie in 2008 organiseerden beide verenigingen tussen 2009 en 2013 een tiental vormingssessies van 2 weken op gebied van moeder- en kindzorg voor alle gezondheidsvoorzieningen van Caritas Nyundo. Zwangerschap en bevalling op een verantwoorde manier begeleiden, pasgeborenen en jonge zieke kinderen correct opvangen moet bijdragen tot het zo goed als uitbannen van moeder- en kindersterfte.
Ingobyi – in 2009 omgevormd tot VZW – bleef intussen onvermoeibaar fondsen inzamelen voor de aankoop van materiaal voor voornoemde gezondheidscentra en kwam een zeldzame keer tussen in de bouw van infrastructuur.

GEINTEGREERDE AANPAK

In de loop der jaren zag Ingobyi zich verplicht zijn focus herhaaldelijk aan te passen en/of uit te breiden.
Wat baat een warmtelamp immers als er geen elektriciteit is? Focus op energievoorziening dus.
Hoe kan je van enige gezondheidszorg -die naam waardig- spreken als de gezondheidswerkers de handen niet kunnen wassen, laat staan ontsmetten? Focus op hygiëne dus.
En hoe wil je de gezondheidstoestand van moeder en kind duurzaam verbeteren wanneer ze ongeveer elke dag honger lijden? Focus op voedselveiligheid dus. Hieronder daarover meer.
Onze focus werd sedert 2014 eveneens geografisch uitgebreid : niet alleen de 16 diocesane gezondheidscentra van Nyundo, maar ook de 11 gouvernementele gezondheidscentra die structureel samenwerken met het ziekenhuis van Murunda – dit betekent dus àlle gezondheidscentra van het district Rutsiro- werden in onze korf opgenomen.
Op die wijze neemt Ingobyi vandaag, samen met Caritas Nyundo-Kibuye, de directie van het ziekenhuis van Murunda en van 27 gezondheidscentra én met het gemeentebestuur van Rutsiro, de (gezondheids)zorg over meer dan 500.000 mensen ter harte.

Structureel samenwerken betekent dat onze Rwandese partners op een dag op eigen benen moeten kunnen staan. Permanente vorming door onze teams van kinderartsen, gynaecologen, vroedvrouwen en verpleegkundigen aan de lokale gezondheidsmedewerkers was hierbij fundamenteel. Intussen zijn er plaatselijk experts beschikbaar die deze vormingsopdracht grotendeels overnemen. Ingobyi blijft het proces wel financieel ondersteunen en gaat door met de vorming van de lokale mentoren.

Ingobyi is vandaag een bijzonder dynamische vriendengroep van 21 vrijwilligers ‘pur sang’.
Een diepe verontwaardiging over de ongelijkheid in de wereld en de onweerstaanbare drang om de moeder- en kindsterfte dramatisch terug te dringen in West-Rwanda drijven ons.
We kunnen onze roeping maar realiseren dankzij de onverdroten sympathie en steun van vele helpende handen en weldoeners van Brugge tot Lommel.

En l’an 2000, Ivo Corthouts, pédiatre, remit -pour la première fois depuis 1983- le pied sur le sol rwandais. Accompagné de son ami d’enfance Jean-Baptiste Bugingo, prêtre du diocèse Nyundo-Kibuye ( Rwanda occidental), il visita les ‘rescapés’ du grand génocide de 1994. Le Rwanda, le fabuleux ‘pays des mille collines’, tenta à cette époque de faire face à au moins dix mille problèmes.
De retour en Belgique, Ivo était déterminé à mobiliser sa chorale Sint-Gregorius à Buggenhout pour organiser un concert de charité. La collaboration des 7 chorales de Buggenhout a abouti à une manifestation d’un succès inouï en 2002. Cette action nous avait permis d’acheter du matériel (para)médical pour le Centre de santé fortement éprouvé de Nyundo. Nous avons pu délivrer le matériel et l’installer sur place personnellement avec le dr Marc Durinck, alors président de la chorale.
Les besoins rwandais se sont avérés tellement inacceptables et grands, aussi pour la direction de la chorale, et un groupe d’action informel, qui peu après adopterait le nom Ingobyi, émergea.

Ingobyi, terme rwandais, renvoie e.a. à la civière sur laquelle les personnes infirmes sont transférées par 4 porteurs au centre de secours le plus proche.
La parole symbolise la mission de l’organisation où les épaules les plus fortes portent les plus faibles jusqu’à ce qu’ ils soient (de nouveau) à même de s’en sortir seuls sans l’aide de personne.
L’amitié et le respect mutuel sont à la base de notre engagement et le support que nous fournissons est structurel.
Notre objectif est une amélioration durable de la qualité de la vie et des soins de santé pour la MÈRE et l’ENFANT au Rwanda.

Depuis lors les actions se sont succédées continuellement et Ivo & Co ont régulièrement visité la région de Nuyndo.

FORMATION CONTINUE

Il apparut assez vite qu’il ne suffisait pas seulement de fournir le matériel pour améliorer les conditions de vie sur place. La formation devenait également nécessaire. Et alors pourquoi ne pas organiser cette formation pour TOUS les 16 centres de santé en collaboration avec le seul hôpital (Murunda) sous la protection de Caritas Nuyndo?

Suite à l’insuffisance des propres ressources et du manque d’expertise, Ingobyi s’est rapprochée d’Artsen Zonder Vakantie en 2007.
Après leur mission de prospection conjointe en 2008, les deux associations ont organisé entre 2009 et 2013 une dizaine de sessions de formation de deux semaines autour des soins de la mère et de l’enfant, et ceci dans tous les services de santé de Caritas Nyundo. Le fait de guider la grossesse et l’accouchement de manière satisfaisante, et d’accueillir les nouveau-nés et les jeunes enfants malades correctement doit contribuer à la quasi-élimination de la mortalité maternelle, infantile et juvénile.
Ingobyi, -transformée en asbl- a inlassablement continué à récolter des fonds pour l’achat de matériel destiné aux centres de santé et, dans de rares occasions, est intervenu pour la construction de l’infrastructure.

APPROCHE INTÉGRÉE

Au cours des années Ingobyi se sentit obligée d’adapter et/ou d’élargir son objectif à plusieurs reprises. A quoi sert la lampe chauffante quand l’électricité manque? Donc: focus sur l’approvisionnement de l’énergie.
Comment peut-on parler de soin de santé –digne de ce nom- lorsque les agents de santé ne disposent pas des moyens de se laver les mains, et encore moins de les désinfecter? Donc: focus sur l’hygiène.
Et comment veut-on améliorer de manière durable l’état de santé de la mère et de l’enfant quand ils souffrent de famine presque chaque jour? Donc: focus sur la sécurité alimentaire. Plus à ce sujet ci-dessous.
Notre objectif s’élargira aussi géographiquement depuis 2014: non seulement les 16 centres de santé diocésains de Nyundo, mais aussi les 11 centres de santé gouvernementaux qui collaborent de façon structurée avec l’hôpital de Murunda –cela signifie TOUS les centres de santé du district de Rutsiro- entraient dans notre corbeille.
De façon à ce qu’ Ingobyi prend à coeur aujourd’hui le soin pour la santé de plus de 500.000 personnes, avec l’aide de Caritas Nyundo-Kibuye, de la direction de l’hôpital de Murunda et des 27 centres de santé ET de l’administration municipale de Rutsiro.
Une coopération structurelle, cela signifie qu’un jour nos partenaires seront à même de se débrouiller tout seuls. La formation continue par nos équipes de pédiatres, gynécologues, sages-femmes et infirmières pour les agents de santé locaux est d’un intérêt fondamental dans cette perspective.
Entre-temps des experts locaux sont disponibles pour prendre le relais dans cette mission de formation. Ingobyi continuera avec le support financier du processus et avec la formation des experts locaux.

Aujourd’hui Ingobyi peut compter sur un groupe d’amis-bénévoles ‘pur sang’- témoignant d’un dynamisme sans limites.
Nous sommes motivés par une profonde indignation suite à l’inégalité dans le monde et par une force irrésistible de réduire considérablement la mortalité maternelle, infantile et juvénile dans l’ouest du Rwanda.
Nous ne pourrions pas réaliser notre vocation sans la sympathie implacable et le support inconditionnel d’un grand nombre de bienfaiteurs et de personnes à toute occasion prêtes à retrousser les manches…entre Bruges et Lommel.

ldb