Missie maart 2024

Naar aanleiding van een recente aanpassing in de Rwandese wetgeving zijn wij genoodzaakt alle foto’s met patiënten (zelfs met toestemming) te verwijderen van onze blog. Wij hebben hier uiteraard alle begrip voor en hebben de wijzigingen direct doorgevoerd. De blog is dus vooral getransformeerd naar tekst, maar blijft uiteraard even interessant!

09/03/2024

10/03/2024

Vandaag volgde de doortocht naar Murunda. Een heus huzarenstukje waarbij het met momenten stapvoets gaat door de putten in de baan. Na het opladen van de gsm’s, het wisselen van de Euro’s naar Rwandese Franken en de nodige inkopen van drinkbaar water konden we op weg! Om 13u vertrekken en pas om 19u30 toekomen, kunnen we! Uitgeput van onze lange reis vandaag kruipen we weer ons bedje in! Morgen start de eerste dag in het ziekenhuis!

11/03/2024

Team pediatrie:
Tijdens de briefing werden we al attent gemaakt op een aantal speciale casussen. Zo is er een jongen (Thomas*) van 15 jaar met fors gezwollen benen (oedemen) en een zeer opgezette buik met vocht. Dat vocht wordt geproduceerd als de lever onvoldoende bloed krijgt. In België kom je dit tegen wanneer de lever faalt bij oude met een kanker van de lever. Je zou dit in België normaal nooit zien bij een kind van deze leeftijd! Daarnaast heeft Thomas ook een forse bloedarmoede, de waarde in het bloed is maar 1/4 van wat het hoort te zijn! Verder werken zijn nieren nog amper, dit is onder andere omdat er te weinig bloed is om te circuleren en de nieren dus geen aanbod hebben om te filteren. Gelukkig hebben we dr. Patrice die vaardig is in het uitvoeren van echografieën. Bij dit onderzoek stelde hij vast dat er mogelijks een kanker is ter hoogte van de lever. Een kanker met in dit stadium geen goede prognose. We proberen Thomas zo snel mogelijk te transfereren naar het ziekenhuis in Kibuye voor het uitvoeren van een CT-scan en het aanprikken van het vocht in de buik. Op die manier hopen we dat het voor hem wat dragelijker is.
Naast Thomas maakte we vandaag ook kennis met Clement* een vrolijke baby van 1 jaar en 5 maanden. Hij is opgenomen in het ziekenhuis voor zuurstoftoediening maar is ook gekend met het syndroom van Down. Bijhorende aan het syndroom heeft hij een hartafwijking die jammer genoeg nooit hersteld is. Hierdoor komt hij nu op het vlak van ademhalen in de problemen. Zonder de zuurstof zit hij aan een saturatie van 22%, normaal gezien zit een kind 95-100%. Hallucinant, alweer omdat dit bij ons niet meer voorkomt. Ook hier is de prognose bijzonder triest.
De derde casus van de dag is Jean* een kleintje van 2 jaar oud. Hij heeft een probleem aan zijn hart. Dit is perfect normaal van vorm maar door een infectie is de functie niet meer zo goed. Een echo door onze befaamde arts gaf ons alvast die diagnose. We regelden een transfer naar Kibuye zodat Clement de juiste medicatie kan krijgen. Hierbij verwachten we een volledig herstel. Toch een klein opkikkertje in deze emotionele dag.

Team materniteit:
Op de materniteit was het een lichtere dag. Tijdens de staf werd meegegeven dat er geen speciale casussen waren. Tijdens de zaaltoer trokken toch een paar patiënten onze aandacht.
Zo heb je 32 jarige Claudette* zij is opgenomen na een miskraam maar stelt een vreemd gedrag. Zo is zij suf en reactieloos bij de interactie met hulpverleners. Haar parameters zijn nochtans normaal. Dr. Charlotte nam een echo om even verder te kijken dat op gynaecologisch vlak toch alles goed verliep. Dat was gelukkig het geval. De vrouw stelde toen echter zeer vreemde gedragingen waardoor we haar psychologische weerbaarheid en het eventueel aanwezig zijn van een trauma na mishandelingen in vraag stelden.
Nadien kregen we de vraag om even mee te kijken naar een dame die voor de 7e keer ging bevallen maar die overtijd was. Ze had al medicatie gekregen om de arbeid in te leiden maar deze had nog niet veel geholpen. Bij het onderzoek van dr. Charlotte werd duidelijk dat die dame 3cm ontsluiting had en de mogelijkheid om de vliezen te breken ook open lag. Daar zijn we dan volop voor gegaan. Tegen het einde van de werkdag stond deze dame op bevallen, geslaagde interventie en een keizersnede vermeden.
Eens ze ons gezien hebben op de materniteit komt het werk automatisch naar ons toe. Zo was er kort nadien Séraphine* een jonge dame bij wie de arbeid gestopt was op 5cm (je hebt er 10 nodig om te bevallen), daarnaast was er bij het onderzoek ook voelbaar dat het kindje verkeerd lag. Bij deze keizersnede assisteerde Charlotte dr. Yannick (de plaatselijk arts). Het was een fijne samenwerking!
Kort nadien maakten we kennis met Clementine* zij is binnen om voor de 12e keer te bevallen en wenst geen verdere kinderwens. Er werd dus besloten om een keizersnede te doen en direct ook de sterilisatie uit te voeren. Onder begeleiding van Sara en Eline werd de nieuwste dochter verwelkomd in de wereld. Dr. Charlotte hield de operatie goed in de gaten en zag dat het in orde was!

12/03/2024

Vandaag waren beiden teams aan de slag in het ziekenhuis, ze hebben weer veel te vertellen! 

Team pediatrie: 
Na de casussen van gisteren, die ons de hele dag bezighielden, was het tijd om de andere kinderen op pediatrie ook grondig te bekijken. We hadden hier gisteren maar kort oog voor omdat de anderen zodanig ziek waren. Laten we jullie weer meenemen naar onze casussen van vandaag: 
Maak kennis met Alice*, een jonge dame van 2 jaar die omwille ondervoeding (7kg) opgenomen is in het ziekenhuis. Voor de zekerheid hadden de artsen al antibiotica opgestart, gezien Alice geen reserve heeft voor infectie en snel naar sepsis zou evolueren. Er wordt eerst gestart met melk met grote calorie waarde, daarna volgt bouilli en vervolgens eten. Vandaag ging de mama zelf koken zodat Alice mocht eten. De toename in gewicht bij deze kinderen is normaal gezien spectaculair, bij Alice is dat echter niet het geval. Dit voornamelijk omwille van haar onderliggende ziekten. 
Ons fonds sociale is hierbij cruciaal. Gezien naast Alice ook de mama aan ondervoeding leidt. Het fonds sociale springt bij om de nodige voedselmiddelen te geven aan de moeder en het kind.

 We ontmoeten ook Lucette* een baby van vier maanden met maar een gewicht van 3kg500. Dit kindje mocht naar huis gaan maar de moeder had geen moedermelk meer, de borstvoeding was sinds geruime tijd gestopt… Een levensbedreigend drama voor deze baby gezien er slechts ondersteuning is voor ondervoeding in de CDS (centre de Santé) vanaf de leeftijd van 6 maanden. Dit kind ging dus naar huis gaan zonder enige ondersteuning in voeding en met het feit dat de moeder het geld niet heeft om flesvoeding aan te kopen, wat tot overlijden zou leiden. We hebben dan besloten zelf financieel bij te springen en voor haar flesvoeding aan te kopen, zodat zij in de toekomst met het kind op refeeding zou kunnen gaan in de CDS.  

Team materniteit:

Verder was er ook nog voldoende tijd voor het maken van echo’s samen met dr. François en het uitvoeren en interpreteren van CTG’s bij dames die opgenomen zijn.
Over het algemeen is het vrij kalm op de materniteit, wat de mogelijkheid biedt om echt dieper op sommige onderwerpen in te gaan.

Na het werk in het ziekenhuis werden we uitgenodigd door de paters voor een volleybal match te spelen tegen hun. Een uitdaging die we met veel plezier aangingen! Om onze teams te vervolledigen mochten we beroep doen op leerkrachten en leerlingen van de plaatselijke school. Ook dr. Bosco, een plaatselijke arts, vervoegde zich bij team Rwanda. Wij hadden goed gekozen! Met de twee LO-leerkrachten in ons team gingen we naar de overwinning!

13/03/2023

Dag 3 in het ziekenhuis en we waren er weer helemaal klaar voor! Met veel enthousiasme vertrokken we om 7u10 naar de staf, we hadden ook twee zeer goede presentaties mee. Eerst was het aan Joke. Zij presenteerde ISBAR en PEWS, een methode om een correcte overdracht te doen van informatie rond een patiënt en een gestandaardiseerde schaal voor de interpretatie van parameters. Daarna was het aan dr. Patrice, hij presenteerde waarom het CRP precies berekend moet worden en niet met verdunning. Dit is heel belangrijk naar interpretatie van infectie toe, het kan een idee geven rond een virale of bacteriële infectie.

Team Pediatrie:

Team Materniteit:
Vanmorgen volgde al snel een eerste keizersnede, er staan er vier op de planning vandaag! Ze waren zowaar gehaast, een grappig zicht. In de operatiezaal kwamen we Primitive tegen, een oude bekende. Bij Dr. Marc was zij steeds aanwezig bij de vele operaties samen met dr. Desiree, het was een waar dream team!
We vulden de dag met het aanleggen van CTG’s, de interpretatie hiervan en het assisteren bij de keizersneden. Er is een nieuwe vroedvrouw 2 weken terug begonnen, Arsene, we proberen hem zoveel mogelijk direct in onze denkwijzen mee te krijgen. Een zeer leergierige jongen die we nu al in ons hart dragen!
Dr. Charlotte haar dag was gevuld met prenatale consultaties. De zwangere dames vinden het fijn dat nu het geslacht kan vastgesteld worden op de echo. Dit is geen standaard binnen de opleiding van de artsen. Charlotte maakte dan handig gebruik van de situatie en leerde dr. François hoe je het geslacht kan vaststellen.
Een halfuurtje nadat onze werkdag erop zat, werden we opgebeld door de vroedvrouwen. Juliette* was net binnen gebracht met de ambulance vanuit de CDS. Ze had daar een eclampsie ontwikkeld, een ernstige zwangerschapsvergiftiging met stuipen. Het CDS had goed gereageerd en ook de vroedvrouwen wisten direct wat ze moesten doen. Juliette was in het CDS al bevallen van een gezonde baby, deze was mee getransfereerd. We waren aangenaam verrast door het zeer adequaat handelen van de vroedvrouwen. Voor hun is dit vertrouwde pathologie, bij ons in België komt dit niet zo veel voor.

Onze avond was gevuld met het aanvullen van onze presentaties voor de komende dagen alsook met de overdracht van het meegebrachte materiaal. Verschillende van ons keren maar met 1/4 (of zelf nog minder) terug van wat we meebrachten.

14/03/2024

Vanmorgen was het de beurt aan dr. Hanneke om, tijdens de staf om 7u10, een voorstelling te geven. Deze ging nu over bacteriële meningitis, een hersenvliesontsteking. Het is hierbij belangrijk deze tijdig vast te stellen en op de juiste manier te behandelen, anders is er een groot risico op handicaps of overlijden.

Team Pediatrie:

We hebben vanuit België verschillende voorzetkamers voor puffers meegenomen. Deze maken het makkelijker om de medicatie tot diep in de longen te brengen wanneer het kind niet voldoende diep kan inademen. Hier volgde een moment van bedside teaching rond, want dit is volledig nieuw voor hun. We hadden de mogelijkheid om voor ontslag nog de verpleegkundige en de moeder uitleg te geven over het gebruik hiervan.

Kort voor de middag werd Vincent*, een 12-jarige jongen, binnen gebracht. Vincent had een intense buikpijn en was doorgestuurd vanuit de CDS. Tijdens het onderzoek was het aanraken van de buik zeer gevoelig was, de buik was duidelijk opgezet en voelde plankhard aan. Er werd besloten om een echo te doen om zo een diagnose te kunnen stellen. Dr. Patrice stelde hier samen met dr. Hanneke en Joke vast dat dit om een invaginatie ging. Dat is de medische term voor wanneer twee darmlussen in elkaar schuiven, een chirurgische urgentie, want hierdoor kan afsterving van de darm optreden. Verder heeft Vincent ook bloedverlies in de stoelgang, een belangrijk symptoom. Voor de zekerheid werd er nog een RX van de buik gemaakt en dan stond de diagnose 100% vast. Dit houdt ook in dat Vincent dient getransfereerd te worden naar een ziekenhuis waar pediatrische chirurgie mogelijk is. Er werd contact opgenomen met Kibuye en initieel was er groen licht. Dr. Hanneke en Joke zijn vroeger gaan eten om zo het transport te kunnen begeleiden. Een klein uurtje na groen licht van Kibuye verandert de situatie, er zal getransfereerd worden naar Kigali (de hoofdstad). De rit in de ambulance is dan ipv. 1u plots 5u (!). Er werd bij Vincent nog een maagsonde ingebracht. Hier was geen medische noodzaak toe, maar dit werd verplicht vanuit het nationale protocol. We schrokken echter wel dat er bij Vincent een volwassen sonde geplaatst was. Iets waar hij duidelijk veel last van had en wat leidde tot braken, een symptoom dat daarvoor niet aanwezig was. Met de nodige moeite hebben we hun kunnen overtuigen om een kleine voedingssonde te plaatsen, deze zijn in diameter veel kleiner dan de volwassene maagsondes. Tegen 16u kon eindelijk het transport doorgaan, iets wat we al sinds 11u aan het regelen waren. Morgen vragen we zeker eens te bellen naar Kigali om te horen hoe het met Vincent gaat, we zijn benieuwd! Over het algemeen verwachten we een goede afloop.

Verder maakten we vandaag ook tijd om naar de monitors op neonatologie te gaan kijken. We merken namelijk dat deze continu in alarm gaan, iets wat tot alarmmoeheid kan leiden, ofwel het negeren van alarmen met mogelijks slechte afloop. Al snel merkten we op dat de monitors ingesteld staan voor volwassenen en niet pasgeborenen. Er zijn grote verschillen in bijvoorbeeld de snelheid van hartritme tussen deze twee. Gelukkig was dit vlot opgelost en konden we ook uitleggen aan de verpleegkundigen hoe zij dit konden doen.

Team materniteit:
Op de materniteit is het beduidend rustig. De ideale moment voor bedside-teaching. Na de zaaltoer van de artsen zijn er meestal 1-2 kandidaten voor het aanleggen van een CTG. Gezien het voor de vroedvrouwen kalm werken is, kunnen we dit vaak samen doen. De monitor wordt dan samen aangelegd, samen gecontroleerd en eventuele interventies zoals het leggen op de linker zij worden genomen. Na een halfuurtje is de monitor klaar en kunnen we deze interpreteren. We merken dat dit voor vele vroedvrouwen nog nieuwe materie is, dus regelmatige herhaling kan geen kwaad. Na de lunch hadden de vroedvrouwen al spontaan een dame aan het CTG gelegd! Ideaal! Het CTG-tracé was echter minder. Angelique* is een dame die voor de eerste maal zwanger is en binnen komt omwille van laag abdominale pijn. Tijdens de echo van dr. Charlotte en dr. Alexis valt op dat er weinig vruchtwater is. Bij doorvragen blijkt dat haar vliezen al 3 dagen gebroken zijn, iets wat een infectie risico meebrengt. Het eerste CTG van de dame in de voormiddag was goed. In de namiddag waren er tekenen van foetale nood, zo was de hartslag duidelijk verhoogd. Angelique zelf had ook koorts, na koortswerende middelen werd er besloten een keizersnede uit te voeren. Dr. Charlotte instrumenteerde de Rwandese collega en Sara, Eline en Arsene stonden klaar om de baby op te vangen. Gelukkig ging alles goed met de baby. Omwille van het infectierisico is er een opname op neonatologie voorzien, zo kan het kindje goed in de gaten gehouden worden.

In de avond nodigde we naar goede gewoonte de paters en de hoofdstaf van het ziekenhuis uit voor ‘le pot de l’amité’. Het was een zeer gezellige aperitief gelegenheid en biedt ook de mogelijkheid om eens over andere dingen te praten dan het klinische werk in het ziekenhuis. Het was een fijne afsluiter van deze dag!

15/03/2024

Vandaag was er geen staf in het ziekenhuis maar werd er lokaal op de afdelingen gebriefd. Dit gebeurd in de plaatselijke taal, dus voor ons niet zo interessant om mee te volgen. Het betekende wel dat wij eens konden uitslapen. Om 8u30 gingen we aan tafel om vervolgens aan onze recollecte te werken. Dit weekend is het weer grote rendez-vous in Kibuye van alle deelnemers aan de formation continue en worden er zowel theoretische als praktische examens afgenomen.
Dr. Charlotte en dr. Patrice geven er als Belgische experten een voordracht. Om de deelnemers zo optimaal mogelijk te betrekken bij de voorstellen werden er hand-outs voorzien. Daarnaast moesten de antwoord formulieren opgesteld worden, de nodige powerpoints voor de vragen gemaakt worden en de scenario’s voor de praktische proeven uitgeschreven worden. Iets nadien trokken we naar het ziekenhuis voor het klinische werk op te starten.

Team pediatrie:

We vertellen jullie graag het verhaal van Feline* een 8-jarig meisje dat opgenomen is in pediatrie na een bacteriële meningitis, die voor onze komst al gediagnosticeerd geweest is. In het begin van de week kon zij zeer moeilijk/niet stappen en was er een duidelijke negatieve impact van deze ziekte op haar bewegelijkheid en leven. Tijdens de week zagen we Feline gelukkig opklaren en steeds vlotter bewegen. Ondertussen zit zij al rechtop in haar bed!

Kort voor het maken van deze blog komt er nog een nieuwe patiënt met vermoeden van een bacteriële meningitis. Het toeval bestaat hier niet!

Vandaag was er ook tijd voor een overlapping tussen het team van materniteit en pediatrie. Op pediatrie ligt Marie* een jonge dame van 12 jaar die opgenomen is omwille van buikpijn en koortsepisodes. Tijdens een echo door de radioloog kwam een mogelijks gynaecologisch probleem aan het licht. Tijd voor de hulp van dr. Charlotte! Zij stelde vast dat het eventueel om een kiemceltumor gaat, een zeer zeldzaam iets. Daarnaast ook iets dat men in Murunda niet kan opvolgen of 100% correct kan diagnosticeren. Dr. Bosco stelde aan de vader voor om Marie te transfereren naar Kigali. De vader protesteerde hier licht op, vooral omdat hij de financiële middelen niet heeft om bij Marie te verblijven in de hoofdstad. Na wat discussie werd er voorgesteld om naar het district ziekenhuis te gaan in Gisenyi. Hier is ook een MRI-scan beschikbaar ipv een CT-scan, dat levert nog betere beeldkwaliteit op.

Daarnaast hebben we ook nog zeer fijne foto’s van tijdens ons klinische werk.

Team materniteit:
Het was eindelijk zo ver! Een drukkere dag op de materniteit. Bij aankomst werd Sara direct weer opgeëist om te helpen bij de keizersnedes en kreeg Eline de kans om de eerste vaginale bevalling van deze missie uit te voeren. Het betrof Béatrice*, een jonge dame die in arbeid was voor de bevalling van een derde kind. Zij was doorgestuurd vanuit het CDS van Murunda omwille van een stagnatie van de arbeid. Ze bleef volgens de vroedvrouwen van het CDS hangen rond 9cm ontsluiting. Dr. Charlotte en dr. Alexis kwamen ook een kijkje nemen hoe ze de arbeid weer op gang konden krijgen. Bij herevaluatie bleek Béatrice echter een mooi vorderende arbeid te hebben en bij het vaginale onderzoek viel vooral op dat de vliezen nog niet gebroken waren. Dr. Alexis kreeg de eer om deze te breken, al snel volgde ook de bevalling. Een prachtig meisje werd geboren met zeer goede APGAR-scores (deze duiden aan hoe goed de baby het stelt na de bevalling). Ook moeder stelde het na de bevalling goed met een minimale hoeveelheid bloedverlies.
Daarnaast werd er weer getraind op het aanleggen van CTG’s en de bijhorende interpretatie. Dit omwille van het medicamenteus opwekken van weeën waarbij we de foetale conditie willen controleren.
Dr. Charlotte leerde ondertussen aan dr. Alexis hoe je de termijn van een baby kan bepalen. Het was een zeer leergierige student!
Ondertussen liep het bij Sara anders. Daar had een baby een moeilijke start na de geboorte met keizersnede. Door correct handelen van Jeannine en Sara stelde de baby het uiteindelijk wel goed. Hij werd opgenomen op de neonatologie voor verdere monitoring.

Na de middag was het tijd voor de eerste bevalling die Sara begeleidde. Ook hier verliep de bevalling zeer vlot! Tijdens de opvolging van de dame en haar baby werd het plots zeer onrustig op het verloskwartier. Bij een dame in arbeid was de navelstreng voor het hoofd van de baby gekomen. Een zeldzaam iets, maar een echte urgentie binnen de verloskunde. Dit houdt in dat de navelstreng bij elke wee geplet wordt tussen het hoofd en de baarmoederhals, wat de bloedtoevoer naar de baby volledig kan verhinderen. De baby dient dus zo snel mogelijk verlost te worden via keizersnede. Om de druk op de navelstreng zo laag mogelijk te houden wordt tot die tijd via vaginale weg manueel het hoofd opgeduwd. Een hele klus, want in Rwanda houdt dit in dat je mee stapt naast de hefbrancard (in België kruip je mee op het bed). Het hele team van de materniteit wordt hierbij betrokken om alles zo snel en correct mogelijk uit te voeren. Binnen de 30 minuten was er een prachtige jongen geboren. Al bij de verlossing weende de baby, wat een zeer goed teken is. De euforie in de operatiezaal was zeer groot! Ons weekend is zo al goed ingezet! Als beloning voor de goede actie was er chocolade voor iedereen!

In de avond had het team van pediatrie al een grote debriefing. Dit omdat Dr. Hanneke jammer genoeg ons morgen al moet verlaten. We namen dan ook uitgebreid de tijd om samen mooie momenten van de missie aan te halen. We kijken al uit naar volgend jaar, want we gaan ze missen!

Weekend 16-17/03/2024

Zondag avond vlogen we in onze voorbereidingen van de recollecte! We hadden een paar bevallige assistenten die de deelnemers verwelkomde en een ander deel dat ervoor zorgde dat de zaal in orde stond om er direct aan te beginnen. Wij kijken er al naar uit!
Bij de recollecte laten we alle deelnemers van de Formation Continue langs komen voor een evaluatie. Dit zijn dus verpleegkundigen uit het CDS die vorming gekregen hebben in het ziekenhuis. Twee keer per jaar vindt er een recollecte plaats en kunnen we zo beoordelen hoe het gesteld is met de kennis van de deelnemers.

18/03/2024

Tijd voor de recollecte! Vanmorgen om 7u45 werd het startschot gegeven door een speech van de directeur van het ziekenhuis, gevolgd door een speech van dr. Patrice. Nadien werd iedereen naar buiten gestuurd om één per één de praktische proeven af te leggen. Hierbij kregen ze een schouderdystocie, een reanimatie van de pasgeborene en een hygiëne examen voorgeschoteld. Vervolgens kwam de schriftelijke/theoretische proef. Dit allemaal om na te gaan of de opleidingen voldoende kennis overbrachten naar diegene die deze volgde. We waren zeer tevreden met het resultaat! Er volgden ook nog presentaties door 2 mensen die de opleiding volgde over een verbeterproject dat uit de opleiding volgde en over postpartum bloedingen, één van de formateurs gaf een voorstelling over het zieke kind. Deze werden nog aangevuld door dr. Charlotte over de verdere stappen die je kan nemen bij een postpartale bloeding en dr. Patrice over hoe om te gaan met een kind in shock en hoe het te herkennen.
Uiteraard horen bij de punten verdelingen ook prijzen. De eerste vier krijgen een geldprijs, dit geld kunnen ze dan weer investeren in het verbeteren van hun CDS. De overige in de top tien kregen een boek uitgebracht door de WHO over het beleid bij een zwangerschap en mogelijkse complicaties.

Nadien volgde nog een zeer interessante rondleiding door Robby, een persoon welke we deze ochtend ontmoet hebben en werkt voor ngo ‘Children of Rwanda’, op een champignon kwekerij in Ngoma. Hier konden we alvast een paar ideeën opdoen voor ons eigen voedselproject! Het voordeel aan Home Saint-Jean is dat dit ook een gekende locatie is voor expats, waardoor we hier altijd zeer fijne contacten kunnen leggen.

19/03/2024

Vandaag was het weer tijd voor ons klinische werk in het ziekenhuis. Om 7u10 tekende we present in de staf met een presentatie over de postnatale zorgen na een keizersnede door Eline en over de vaginale stuitbevalling door dr. Charlotte. Er waren vele geïnteresseerden en volgde nog een aangename vragenronde.

Team pediatrie:
Tijdens onze zaaltoer kwamen we aan bij Theo*, normaal gezien een vrolijke jongeman van 1 jaar, die nu vrij futloos in bed ligt. Theo is gekend met epilepsie en neemt hiervoor Depakine in siroopvorm . We startten de zoektocht naar wat er aan de hand was. We volgden de labo resultaten op en controleerden de verslagen van de artsen uit Kigali (daar is hij in opvolging voor de epilepsie). Na een tijd kwamen we bij de medicatie lijst. Hieruit bleek dat Theo een veel te hoge dosis Depakine krijgt, wat zijn symptomen direct verklaarde. Theo zou 2x2ml mogen krijgen maar krijgt 2x5ml. Bij grondiger nazicht lezen we in de verslagen van de opvolging van Kigali ook geen vermeldingen van dosage. Daarnaast is de medicatielijst dus niet nagekeken bij opname, anders zou het oog daarop gevallen zijn. Wij stopten de Depakine, want na inname blijven de werkzame stoffen nog even aanwezig in het bloed en zullen proberen om Theo zo snel mogelijk weer op de correcte dosages te krijgen.
Verder op de toer kwamen we Anabelle* tegen. Zij lag naar adem te happen in haar bed, bij controle van haar zuurstofsaturatie bleek ze maar op 79% te zitten, veel te laag. We startten samen met de verpleegkundige zuurstof op, waarna al snel de arbeid die Annabelle nodig had voor haar zuurstof minderde. Een herboren meisje!
We hadden ook nog fijn nieuws van Finn*, de jongen die vrijdag binnen kwam met de bacteriële meningitis is aan de betere hand en zit al rechtop in zijn bed!

Tijdens de toer op neonatologie werden we weer geconfronteerd met de beperkte middelen hier in Rwanda. Philippe* en Arthur* zijn dit weekend geboren na een keizersnede omwille van een tweelingzwangerschap. Met Philippe gaat alles goed, maar Arthur heeft meer moeilijkheden met de ademhaling. Ze zijn op 30 weken geboren en dus prematuur. Voor Arthur zouden we in België een heel andere aanpak hebben dan hier in Rwanda. Het transfereren naar Kigali is hier de enige optie maar die hebben de hele toevloed van het land te verwerken en kunnen dus niet iedereen aanvaarden. Met pijn in het hart proberen we de situatie voor Arthur draaglijk te maken, maar hij zal het jammer genoeg niet halen.

Team materniteit:
Bij aankomst op de materniteit konden we er direct in vliegen. Er was een dame die ging bevallen bij wie het CTG niet meer optimaal was de laatste minuten. Zo was de hartslag van de baby te laag. Een plan om snel de bevalling uit te voeren volgde al snel. Zoals het CTG reeds aangaf, had de baby wat moeilijkheden om een goede start te maken. Hierbij botsten we op de mentaliteit waarbij ze graag aspireren en minder fan zijn van de helpende beademing met de ballon. Na een korte discussie mocht Sara dan toch werken zoals ze gewoon is in België en kwam de baby erdoor. Nadien volgde een grondige debriefing waarbij we probeerden uit te leggen waarom het belangrijker is om er lucht in te krijgen dan om de slijmen te aspireren. We ontdekten nog een werkpuntje voor de komende dagen.

Kort nadien volgde een keizersnede bij een dame die er reeds 5 had! Een moeilijke bevalling want bij elke keizersnede kleven de ingewanden meer en meer aan elkaar, waardoor het steeds lastiger is om op een correcte manier de buik in te snijden. Normaal gezien worden deze personen doorgestuurd naar Kibuye omwille van de verhoogde kans op complicaties. Echter, omdat dr. Charlotte in het land is, kan deze operatie gewoon hier gebeuren. Een hele eer voor ons team!
Verder volgde nog verschillende onderzoeken bij dames in arbeid. Zo kwamen we bij Speciose* een dame die 7 jaar geleden een keizersnede had en nu opnieuw zwanger en in arbeid. De ontsluiting zat rond de 6-7 cm met duidelijk voelbare vliezen, maar het hoofd van de baby was nergens te voelen. Wanneer je via de buik palpeerde merkte je dat het hoofd nog niet in het bekken aanwezig was en nog zeer hoog zat. Dit is riskant voor het uitzakken van de navelstreng zoals we vrijdag reeds voorhadden.
In de namiddag regelden we een timing voor de les rond CTG’s, zodat er nog meer geoefend kan worden op deze toch wel moeilijke materie!

Verder hebben vandaag ook eens de kans gevonden om onze infant warmer te testen. Deze tweeling uit de kangeroe kamer stond graag model!

20/03/2024

Team CDS:
Na een uurtje kwamen we aan in Karumbi, waarbij achteraf gezien de weg zeer goed meeviel! De lange weg van Kigali naar Murunda ligt er slechter bij… Ons bezoek was onaangekondigd en daar merkten we al snel een paar nadelen van. Zo was de titulaire (verantwoordelijke) afwezig in Karumbi, dus nam het adjunct ons mee op rondleiding. Het centrum in Karumbi is al wat verouderd maar beschikt over grote ruimtes en een materniteit van 11 bedden. De mensen blijven hier na de bevalling maar 1 dag in het ziekenhuis, gezien er maar 10 per maand zijn, komen ze met deze capaciteit zeker toe. Het was er momenteel zeer kalm, waardoor er uitgebreid tijd was om foto’s te nemen en een inventaris op te maken.

Op terugweg naar Murunda deden we nog een tussenstop in Bitenga. Dit CDS’s doet wat denken aan het dr. Guislain museum in Gent. Verschillende gebouwen met kleine aangelegde tuintjes. Het gaf een prachtige indruk! De titulaire, mevr. Dalia, leidde ons met veel plezier rond op de verloskamer, de prenatale consultaties en sterilisatie. Hier waren de ruimtes beduidend kleiner maar was er een ‘huiselijkere’ stijl en meer bedrijvigheid.
Beide CDS’s stonden hoog op onze verlanglijst gezien zij recent een zuurstofconcentrator kregen. We waren dan ook blij om deze werkzaam aan te treffen!

We hebben de laatste dagen nog een fijn nieuwtje gehoord. Tijdens een moment waarop een storm heerste was er in een CDS een patiënt die slecht ging en getransfereerd diende te worden. De klimatologische omstandigheden lieten deze transfer echter niet toe. Via telefonische ondersteuning van het ziekenhuis en de zuurstofconcentrator die Ingobyi schonk kon de patiënt veilig de nacht doorbrengen en de volgende dag in stabiele toestand getransfereerd worden! Dank aan iedereen die hier een steentje aan bijdroeg!

Team Ziekenhuis:
Eigenlijk bleef vandaag alleen dr. Patrice in het ziekenhuis voor de opvolging van het klinische werk. Tijdens de briefing werd zijn aandacht gevestigd op een baby die net getransfereerd was vanuit het CDS. Jacques* werd geboren met spina bifida, ofwel een open ruggetje. Een aandoening die in België een aantal keer per jaar voorkomt. In België nemen zwangere dames hiervoor preventief foliumzuur in, idealiter zelfs al van voor de zwangerschap en kan bij milde vormen zelfs eventueel chirurgisch ingegrepen worden. Tijdens de zwangerschappen wordt hier in België ook regelmatig op gescreend.
In Rwanda is er van deze screening echter geen sprake, ook de preventie wordt hier niet optimaal uitgerold. De mensen nemen het niet omdat het ‘medicatie’ is.
Jacques heeft nog spierkracht in de benen maar (naast de huid die afwezig is op deze plek van zijn ruggengraat) was het beschermende vlies dat zijn open zenuwen bedekte reeds kapot, waardoor er een gigantisch infectierisico bestaat. Omwille van deze complexe aangeboren aandoening wordt Jacques getransfereerd naar Kigali voor kinderneurologie. De prognose naar stappen en continentie ziet er niet goed uit.

Verder op neonatologie kregen we nog het nieuws dat Arthur overleden is. Zijn broertje Philippe stelt het nog steeds goed.

21/03/2024

Een laatste staf voor het team. Vanmorgen werd deze naar een hoger niveau getild door de presentatie van dr. Charlotte over post partum bloedingen, op een interactieve manier wist ze de aanwezigen te boeien.

Team pediatrie:
Het lijkt alsof er enkel intensievere pediatrische casussen kwamen wanneer dr. Hanneke ter beschikking was in ons team want vandaag was het een kalme dag. Dit gaf ons de mogelijkheid om de patiënten nauwer op te volgen en nog informatie in te winnen over de getransfereerde casussen.
Thomas heeft ondertussen nierdialyse gekregen, maar de oorzaak van zijn achteruitgang is nog niet gekend. Omwille van de complexe situatie zijn ze afwachtend met beeldvorming.
Jean stelt het ondertussen goed en is aan de betere hand na de nodige medicatie.
Vincent is ondertussen geopereerd en genezen.
Marie krijgt vandaag een MRI scan en hiervan is morgen een verslag beschikbaar.
Zo hebben we toch weer wat positief nieuws gekregen. Joke had haar camera alvast mee naar de afdeling en nam nog een paar mooie foto’s die we met jullie wilden delen.

Team materniteit:
Wij namen deze ochtend uitgebreid de mogelijkheid om de reanimatie- en urgentiekar uit te kuisen, te ordenen en te controleren op houdbaarheid. Het gaf direct een professionelere indruk dankzij een Dymo label printer die we meegebracht hebben. Ondertussen bracht Charlotte de vroedvrouwen extra kennis bij rond maatregelen die genomen kunnen worden bij een navelstrengprolaps in afwachting van de keizersnede. Ze stelde een flowchart op die gemakkelijk gevolgd kan worden bij volgende urgenties.
Nadien werd Charlotte weer verwacht op het OK voor het insnijden van een geïnfecteerde cyste in de intieme zone bij een dame. Deze operatie werd licht gecompliceerd door het gebrek aan verschillende maten in scalpels. Desondanks is de operatie goed verlopen en het abces kon volledig gedraineerd worden.

In de namiddag zaten de beide teams samen om het actieplan te bespreken voor het ziekenhuis. Hierbij lijsten we de goede punten op en kijken we samen waar er nog verbetering mogelijk is en doen we enkele concrete voorstellen hiervoor. Morgen is het groot overleg met alle verantwoordelijken van onze diensten. Er volgt dan een opsomming van wat we graag verbeterd zien tegen onze volgende missie en die opvolging gebeurt dan in september.

In de avond was het tijd voor de revenge match volleybal. Deze keer zagen onze paters het tactischer en kwamen ze bij ons in het team. Samen speelden we tegen het vrouwenteam van de school. Het was een zeer fijn spel maar het publiek was voornamelijk tegens ons gekant. Er werd veel gelachen en was een aangename sfeer! Deze match werd nipt door ons gewonnen met 2-1. Kijk zeker ook even naar de prachtige omgeving waar we momenteel elke dag in doorbrengen!

22/03/2024

Vandaag is de grote dag waar we een hele missie naartoe werken. Het is tijd om het verbeterplan voor het ziekenhuis voor te stellen. Dit bevat verschillende verbeter punten en dan specifieke oplossingen, een tijdsaanduiding en verantwoordelijken. De bedoeling is dat men binnen een bepaalde tijd punten verbetert. Een voorbeeld is de identificatie van pasgeborenen. In België krijgt elke baby bij geboorte een bandje aan met daarop zijn/haar naam, of de naam van de moeder. Hier is dat maar in beperkte mate het geval, terwijl dit wel belangrijk is. We benadrukken daarnaast ook de punten die goed lopen, want elke missie zien we toch een verbetering in de zorg. Een hele ochtend brengen we door aan de vergader tafel, om het wat aangenaam te maken voorzien we koffie en chocolade voor de collega’s.

Na het actieplan begint het afscheid nemen van de collega’s ter plaatse. Morgenochtend starten we met de doorreis naar Kigali om dan ’s avonds het vliegtuig te nemen naar huis. We gaan al onze diensten af en zoeken zoveel mogelijk collega’s ter plaatse om nog een paar specifieke afspraken te maken. Zo beloofden we aan de ploeg van de materniteit om hen nog powerpoints en oefeningen op het CTG te bezorgen, werd op pediatrie nog last-minute de reanimatie kar gelabeld,….

Ondertussen kregen we ook te horen dat er een nieuw wetsvoorstel rond de hulp van buitenlandse organisaties wordt opgesteld. Dit houdt ook in dat men veel strengere controles gaat doen en screent welke gezondheidsmedewerkers zich aanbieden. Daarnaast heeft men de aanpassing net doorgevoerd rond foto’s die publiek gedeeld worden. We pasten direct onze website en sociale media aan zodat deze voldoen aan de nieuwe wetgeving, want wij komen graag nog terug.
Om 17u volgde dan het afscheid van de directeur. Het was een fijn afscheid waarbij we vooral konden benadrukken dat we zeker volgend jaar gingen terug komen, sommigen zelfs al in september!
Na het inpakken van de valiezen en het spelen van ons laatste gezelschapsspel was het onze laatste nacht in het prachtige Murunda.

23/03/2024

Tijd voor de reis naar Kigali! Een autotocht van 4u30-5u waarvan 1 uur over zeer slechte weg. Gelukkig hebben we elkaar nog veel te vertellen en kunnen we tevreden terugkijken op deze prachtige missie. In Kigali zelf begint stilaan de ‘overgang’ naar het Westerse leven. Vorige missie hadden ze een goed restaurantje ontdekt, dus we wisten waar naartoe voor ons middag eten!

In de namiddag volgde nog een bezoekje aan de ‘crafts-village’ voor de aankoop van een paar souvenirs en dan richting luchthaven.
We kijken enorm tevreden terug op onze voorbije twee weken en zijn trots op wat we verwezenlijkt hebben. Zo zijn er ontzettend veel bijscholingen gegeven, hadden we een leuke recollecte van de Formation Continue, een fijne samenwerking met de collega’s ter plaatse en een goed actieplan voor het ziekenhuis!
Vanaf maandag vinden jullie ons weer op onze gewone werkplek in België, hoewel we met onze gedachten nog even in Murunda zijn. Bedankt om onze avonturen te volgen!

Vele groetjes!
Patrice, Joke, Hanneke, Charlotte, Sara & Eline

*Alle patiëntnamen zijn omwille van privacy redenen fictief.